Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Globularia alypum & Lathyrus niger

fotò
fotò
Bè-de-passeroun

Globularia alypum

Plantaginaceae Globulariaceae

Àutri noum : Erbo-terriblo, Erbo-dóu-bon-pastour, Sené prouvençau, Souchié, Toundut.

Noms en français : Globulaire turbith, Globulaire buissonnante.

Descripcioun :
Pichot aubret que flouris d'ouro à la fin de l'ivèr. La flour bluio (coumpausado) èi poulideto, li fueio soun en "bè de passeroun" (fotò) , un pau espèsso e verdalo.

Usanço :
Lou bè-de-passeroun èi vertuous contro li doulour (alypum <=> apaiso la doulour). Se mastego pèr lou mau de dènt. Ajudo à caga, d'aqui que vèn lou noum d'erbo-terriblo que se n'en prenès de trop aurés la fouiro. Parèis que lucho contro li mau d'os e d'estoumac, la pisso-douço e bèn mai encaro.

Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna

Gènre : Globularia
Famiho : Plantaginaceae
Famiho classico : Globulariaceae

Ordre : Lamiales

Coulour de la flour : Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems Ivèr

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Ribiero
Estànci : Pancaro entresigna
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Globularia alypum L., 1753

fotò
fotò
Jaisso(-negrejanto)

Lathyrus niger

Fabaceae Leguminosae

Nom en français : Gesse noicissante.

Descripcioun :
Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.

Usanço :
Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).

Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Blachiero - Faio - Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
R
ges
C
C
C
C
C
R

Globularia alypum & Lathyrus niger

Coumpara Bè-de-passeroun emé uno autro planto

fotò

Coumpara Jaisso(-negrejanto) emé uno autro planto

fotò